2023-2024 Küresel İslami Fintek Raporu

İslam ekonomisi yönetim danışmanlık kurumu DinarStandard ve etik dijital finans danışmanlık ve yatırım kurumu Elipses’in öncülüğünde 2023-2024 Küresel İslami Fintek Raporu hazırlandı. Rapor, işlem hacmi piyasa büyüklüğü, ülkeler arası karşılaştırma endeksi, sektör görüşleri, temel alt kategoriler, coğrafi alandaki boşluklar ve potansiyellerin analizini içermektedir.

2022-2023 döneminde İslami Fintek işlem hacmi küresel piyasa büyüklüğü 138 milyar ABD doları olarak tahmin edilmiş ve 2027 yılına kadar bileşik yıllık büyüme oranı %17,3 ile 306 milyar ABD dolarına ulaşması tahmin edilmektedir. Aynı zamanda, küresel fintek sektörünün bileşik yıllık büyüme oranı %12,3 olması beklenmektedir.

İslami Fintek hızla büyümeye başlamış ve dünya çapında 417’den fazla İslami Fintek firması, çeşitli müşteri ihtiyaçlarını ve finansal talepleri yeni teknolojik gelişmelerle karşılamıştır. Büyük işlem hacmine sahip ülkeler ise Suudi Arabistan, İran, Malezya, Birleşik Arap Emirlikleri, Endonezya ve Kuveyt olarak sıralanmıştır.

Küresel İslami Fintek Endeksi

İslami Fintek, birçok ülkede büyümekte ve faaliyetleri kolaylaştıracak konumda bulunmasından dolayı Global Islamic Fintech (GIFT) Endeksi ile ülkeler arasında bir kıyaslama yapılmıştır. Her ülke için beş ayrı kategoriden (yetenek, yasal düzenleme, altyapı, İslami Fintek pazarı ve ekosistemi ve sermaye) 19 göstergeyle bir puan oluşturulmuş ve sıralama yapılmıştır. 2023-2024 GIFT (Global Islamic Fintech) Endeksi, Malezya, Suudi Arabistan, Endonezya, Birleşik Arap Emirlikleri ve Birleşik Krallık’ı dünya geneli en uygun İslami Fintek ekosistemleri olarak sunmaktadır. Endeks, İslami Fintek’in Güney Doğu Asya ve MENA bölgesinde güçlü olduğunu gösterirken, aynı zamanda Amerika ve Avrupa gibi OIC dışı bölgelerin de İslami Fintek’de güçlü olduğunu gösteriyor.

Merkez Analizi

Önemli düzeyde faaliyet gösteren ve merkez olma potansiyeline sahip ülkeler arasında yapılan anket araştırmasıyla bir endeks sağlanmış ve merkez analizi yapılmıştır. Merkez analizi Malezya, Suudi Arabistan ve Endonezya’nın yüksek skorla güçlü ekosistemlerini gösterirken, Bahreyn, Pakistan, Katar ve Türkiye’nin hızla büyüyen ekosistemler olduğunu da göstermektedir.

Raporda Fintek analizlerinin yanı sıra sektörel zorluklar ve fırsatlara da yer veriliyor. Covid-19 sonrası ve küresel ekonomik koşullar nedeniyle sermaye girişimi problemi, küresel çapta ortak bir şeriat uyum politikasının eksikliği, dijital okur yazarlık ve güven eksikliği İslami Fintek’in başlıca zorlukları olup sınırlarını daraltıyor. Bunlarla birlikte birçok fırsatlarda beraberinde geliyor. İslami Fintek firmaları, gelişmekte olan pazarları coğrafi genişleme ve özellikle düşük gelirli ve finansal sistemden dışlanmış topluluklar için dijitalleşmeyi bir fırsat olarak kabul ediyor.

Ayrıca raporda, Dinar Standard’ın büyüme, yatırım ve sosyal etki için oluşturduğu pazar verisi platformu ImpactIntell’ın 100 dikkat çekici startup sıralaması yer alıyor. Sıralamada, 2014 yılında kurulan ve halen istikrarlı bir şekilde iş hacmini büyüten P2P ve Paya Dayalı alanında faaliyet gösteren Ethis Kitle Fonlama Platformu da yer almaktadır. Ethis Kitle Fonlama Platformu şeriat uyumlu finansman çözümleri sunarak sosyal ve etik değerlerle birlikte 1600’den fazla küçük ve orta ölçekli işletmeye finansman sağlamıştır.

2024 EN İYİ 30 DİJİTAL İSLAM EKONOMİSİ GİRİŞİMİ

Saalam Gateway ve DinarStandard ortaklığı ile, dünya genelinde tüketicilere yönelik ürünler sunan İslam ekonomisi aktörleri üzerinde yapılan kapsamlı araştırma ve analizlerle belirlenen 30 dijital girişimin yer aldığı bir liste hazırlanmıştır.

Listede fintek, medya, seyahat ve modayı içeren sektörlerde tamamen veya kısmen İslami yaşam tarzına hizmet eden, dijital odaklı ve tüketiciye dönük 30 girişim yer alıyor. Veriler ImpactIntell veri tabanı başta olmak üzere şirket web siteleri, sosyal medya hesapları ve basın bültenleri ve Crunchbase, Tracxn, Similarweb gibi üçüncü taraf veri araçları dahil birden fazla kaynaktan toplanmıştır. Şirketler beş farklı kriterden belirlenen oranların hesaplanması üzerine sıralanmıştır. Kriterler; şeriat değerlerinin sıklığının vurgulandığı islami konumlandırma (%35), 2020-2024 yılları arasında toplanan finansman olarak son finansman değeri (%25), LinkedIn üzerinden tahmini çalışan sayısı (%10), trafiğe dayalı küresel web trafik sıralaması (%20) ve Google aramaları kullanılarak medyada bahsedilme (%10).

Sektörel olarak inceleme yapıldığında, listede yer alan 30 girişimin 20 tanesi Fintek sektörüne ait ve bunlardan iki tanesi unıcorn firmadan oluşuyor. Ülke bazında değerlendirme yapıldığında, Suudi Arabistan 5 şirketle liderliği elde tutarken Birleşik Krallık ve Birleşik Arap Emirliği dört şirketle sıralamayı takip ediyor. Covid-19 sonrası hızlı büyüme ve gelişme gösteren Türkiye, Malezya ve Endonezya üç şirketle listede yer alıyor.

Ethis Kitle Fonlama

Ethis Kitle Fonlama, raporda yer alan değerlendirme kriterlerine göre Fintek sektörü içindeki performansı açısından 3.5 puan alarak genel sıralamada 15. sırada yer almıştır. Bu puanlama, platformun sektördeki konumunu belirleyen bir dizi faktörün kapsamlı bir şekilde analiz edilmesiyle elde edilmiştir. Ethis Kitle Fonlama Platformu’nun bu sıralamada bulunması, şirketin İslami Fintek ekosistemindeki etkili rolünü ve pazardaki konumunu güçlendiren başarılarını yansıtmaktadır.

CUMHURBAŞKANLIĞI FİNANS OFİSİ 2024 FİNTEK GÖRÜNÜM RAPORU

Türkiye Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi’nin hazırladığı Türkiye Fintek Görünüm Raporu’nun kasım 2024 verilerine göre, Türkiye’de 727 aktif 170 pasif toplam 897 fintek şirketi vardır. Bu şirketlerin 282si ödemeler, 119 Bankacılık ve teknolojileri, 107 blok zinciri kripto varlık, 25 kitle fonlama sektörlerine aittir. 2024 yılında 24 yatırım gerçekleştirilmiş ve toplamda 191 milyon dolar yatırım sağlanmıştır. Fintek şirketleri 3 yatırım ile 4 milyon dolar yatırıma dahil olmuşlardır.

2024 yılı raporlarından anlaşılıyor ki, başta Türkiye olmak üzere birçok bölge ve ülkelerde varlığını artırmaya başlayan fintek ekosistemi, finansal hizmetlerde yenilikçi çözümler sunmakta ve işletmelere daha hızlı, esnek ve erişilebilir finansman imkanları sağlamıştır.